Than không khói là gì?
Than không khói là gì?
Than không khói hay còn được hiểu là than sạch, là loại than được carbon hoá cao (thường trên 72%) để loại bỏ xenlulo và các tạp chất trong gỗ (đây là những thành phần tạo ra khói và mùi vị không mong muốn cho thức ăn) sẽ được loại bỏ và chọn lọc kỹ trước khi cho vào lò nung than.
Ví dụ như Than Trắng không khói là loại than có chất lượng tốt nhất được nung từ 100% thân cây gỗ to như Nhãn, Vải…Còn than mùn cưa loại A phải được chọn lọc từ mùn có chất lượng, từ mùn gỗ làng nghề, độ ép chặt thành phôi mới cho ra được than không có chất độc hại hoặc tạp chất.
Không giống như than trắng (được làm 100% từ thân cây to) hay than gáo dừa (được làm từ 100% sọ dừa). Than mùn cưa được làm từ mùn thu mua trôi nổi trên thị trường nên mỗi nhà cung cấp sẽ cho ra chất lượng rất khác nhau: than A, than B, than C hoặc thậm trí trộn với nhau để tăng giá thành.
Một lợi ích nữa của than không khói đó là do có hàm lượng carbon hoá cao cho nên nhiệt lượng cháy cao, toả nhiệt nhiều và thời gian cháy lâu hơn rất nhiều so với than củi thông thường.
Trên thị trường có loại than cao cấp nhất gọi là Than Trắng, có hàm lượng carbon lên tới 90-95%, hầu như không còn tạp chất khi cháy, và giữ nguyên bản được hương vị thịt khi nướng, do đó thường được các nước phát triển nhập khẩu.
Các loại than không khói phổ biến hiện nay
Những yếu tố đánh giá chất lượng than sạch không khói:
-Thời gian cháy
-Cháy không tạo ra khói
-Hàm lượng chỉ số carbon (>72%)
-Nhiệt lượng toả ra (>7000 Kcal/kg)
-Các chất độc hại toả ra khi cháy (S, No, CO…)
-Không tạo tia lửa hoặc tiếng nổ khi cháy
Chất lượng than không khói trên thị trường:
Trên thị trường có rất nhiều loại than không khói kèm theo hình ảnh mà chúng ta không thể đánh giá được chất lượng của chúng thông qua mắt thường hay vẻ bề ngoài.
Nhiều mẫu than nhóm B chỉ cháy được 1 tiếng nhưng có nhiều mẫu than cháy được 5-6 tiếng trong khi giá thành chỉ hơn nhau 30%.
Qua nhiều năm kinh nhiệm trong nghề chúng tôi có 1 số kinh nhiệm test than hiệu quả như sau:
-Cách hiệu quả nhất nhất để đánh giá chất lượng là đem mẫu than đi test thí nghiệm.
-Cách thứ 2 là dùng mắt thường thông qua 3 tiêu chí:
- Thời gian cháy lâu hơn 2-3 lần than củi thông truyền thống
- Không tạo ra khói, không tạo mùi hay tia nổ
- Không bị nứt trong quá trình cháy từ đầu đến cuối.
Sau đây là bảng so sánh thành phần carbon của các loại than cũng như các chỉ số khác:
| Các loại than | Than đen | Than gáo dừa (B) | Than mùn cưa A | Than trắng |
|---|---|---|---|---|
| % Carbon hoá | 65-75% | 50% | 75-85% | 90-95% |
| Tổng nhiệt lượng (Kcal/kg) | 6500-6800 | >5100 | 7100 | 9000-9500 |
| Thời gian cháy (giờ) | 3-3.5 | 3-3.5 | 5-6 | 6-8 |
| Tia lửa khi cháy | thi thoảng | không | không | không |
Sản xuất than không khói như thế nào
Tuỳ theo mỗi loại than: than trắng, than gáo dừa hay than mùn cưa… công nghệ sẽ khác nhau
Vật liệu được chọn lọc được cho vào nung kín oxy trong 7-8 ngày liên tục để quá trình carbon hoá được diễn ra.
Một lò nung có thể tạo ra tối đa 5-10 tấn than.
Công nghệ làm than, tay nghề của thợ cũng là yếu tố quyết định chất lượng than rất lớn.
Bảo quản than
Than không khói, đặc biệt là than trắng phải được cách ly khỏi không khí ngay sau khi ra lò vì khi được nung trong thời gian dài than sẽ hút ẩm rất lớn.
Khi than nguội trong thùng phi sẽ được bọc vào lynon và đóng gói.
